DAB in Nederland

Publieke omroep

In het voorjaar van 2004 is de publieke omroep gestart met uitzendingen via DAB. Op dat moment waren via DAB de uitzendingen van Radio 1, Radio 2 en 3FM te beluisteren. Later is dit uitgebreid met Radio 4, Radio 5, Radio 6, 24Nieuws, Radio Top2000 en FunX. De uitzendingen worden in bijna CD kwaliteit verzorgd op 192 kbit/s. DAB maakt hierbij voor de audiocompressie gebruik van Musicam, de oudere broer van MP3.

In eerste instantie werd een netwerk opgezet waarbij ontvangst van DAB mogelijk werd in de gehele Randstad, Gelderland en Noord-Brabant. Daarmee kan ongeveer 7 op de 10 Nederlanders DAB ontvangen.

Het DAB ontvangstgebied per september 2004.

Uitbouw en vernieuwing naar DAB+
In 2012 hebben KPN en de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) besloten om het netwerk te vernieuwen en uit te bouwen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van DAB+. DAB+ is een doorontwikkeling van DAB waarbij muziek efficiënter wordt gecomprimeerd, zodat er meer radioprogramma's kunnen worden aangeboden. Daarnaast is de foutcorrectie verbeterd waardoor de geluidskwaliteit bij een minder goede ontvangst wordt verbeterd. Om DAB+ te kunnen ontvangen is wel een (nieuwe) daarvoor geschikte radio nodig. (Zie verder TelecomABC).

Het netwerk wordt in drie fasen gebouwd. In eerste instantie wordt het huidige netwerk vervangen en DAB+ geschikt gemaakt. Deze fase is per december 2012 operationeel. Vervolgens wordt het netwerk landelijk dekkend gemaakt door het zendernetwerk met 14 zendlocaties uit te breiden. In eerste instantie stond afronding van deze fase gepland voor 1 september 2015. Deze fase wordt echter versneld uitgevoerd waardoor al in 2013 landelijke dekking wordt bereikt. Daarna wordt het netwerk met nog 24 extra zendlocaties uitgebreid om de binnenontvangst te verbeteren. Deze fase moet uiterlijk september 2017 zijn afgerond.

Frequenties landelijke publieke omroep
Alle programma's worden in één zogenaamde multiplex gezamenlijk uitgezonden. De publieke omroep maakt hiervoor gebruik van het 3e blok in TV-kanaal 12, blok 12C (zie T-DAB frequenties). Dit heeft een frequentie van 227,36 MHz. Dit is een andere band dan de FM-radio. Voor de ontvangst van DAB heb je dan ook een andere radio nodig. Behalve de autoradio is tegenwoordig het hele scala aan radio-ontvangers te koop.

Commerciële omroep

Februari 2009 zijn er 2 vergunningen geveild voor commercieel gebruik. Eén van deze kavels betreft de L-band en de andere een landelijk kavel uit Band III. Alhoewel er een veiling was uitgeschreven heeft deze niet daadwerkelijk plaatsgevonden, omdat er voor iedere vergunning uiteindelijk maar één gegadigde was. Mobiele Televisie Nederland heeft de Band III vergunning verkregen. Voor de andere vergunning met frequentieruimte voor omroep in de L-band is destijds gegund aan Call Max Global BV. Op verzoek van CallMax is de vergunning in juni 2012 weer ingetrokken. De vergunning van MTVNL bestaat uit verschillende frequenties die tezamen een landelijke dekking hebben. De vergunning loopt tot 15 februari 2014. Zie de pagina T-DAB frequenties voor de preciese indeling.

Digitalisering radio-omroep
In 2011 zijn zowel de landelijke als de niet-landelijke analoge (FM en AM) vergunningen verlengd voor een periode van 6 jaar tot 1 september 2017 onder de voorwaarde dat de radiostations ook digitale radio via de ether gaan aanbieden. De landelijke commerciële FM-radiostations hebben daarvoor gezamelijk de beschikking gekregen over het landelijke DAB- kavel 11C. Ze zijn daarbij verplicht om:

• op 1 september 2013 digitale radio te leveren in een gebied van 1.500.000 ha (ca 40% van Nederland)
• op 1 september 2015 digitale radio te leveren in een gebied van 3.000.000 ha (ca 80% van Nederland)

Regionale publieke omroep en niet landelijke commerciële omroep

De regionale publieke omroep, de niet-landelijke FM-stations en de AM-radiostations hebben gezamelijk de beschikking over een zogenaamd bovenregionaal kavel, dat bestaat uit 5 regionale zendgebieden. Dit kavel is uit de DVB-laag gehaald. Het bestaat uit de T-DAB kanalen 6B, 7A, 8A, 9D Zuid en 9D Noord die tezamen landelijk dekkend zijn. Zie de pagina T-DAB frequenties voor de preciese indeling.

De omroepen zijn verplicht per 1 januari 2017 een dekking van 80% gerealiseerd te hebben binnen hun toegewezen bovenregionaal gebied.